Reade | revalidatie & reumatologie
Project groep: Prof. dr. Thomas W.J. Janssen, Simone Berkelmans, MSc en Max van der Bijll, MSc
Elektrostimulatie (met het Teslasuit) in de Revalidatiekliniek – DailyES
Aanleiding
Een dwarslaesie veroorzaakt abnormaliteiten in alle lichamelijke system onder de laesie door somatische dysfunctie en schade aan het autonoom zenuwstelsel. Schade aan het autonome zenuwstelsel veroorzaakt onder andere ademhalings- en hartdysfunctie, temperatuurregulatiestoornissen en decubitus (drukwonden). Bij een dwarslaesie komt dus meer kijken dan alleen de directe verwonding van het ruggenmerg en de resulterende verlamming.
Elektrische stimulatie (ES) kan gebruikt worden voor het voorkomen van secundaire complicaties. In eerdere onderzoeken werd gevonden dat ES helpt bij het verminderen van atrofie, verbeteren/behouden van (een goede) bloedcirculatie, verbeteren/behouden van drukverdeling en het verbeteren/behouden van een gezond metabolisme. ES wordt daarvoor nu ook al vaak ingezet.
In de eerste 3 maanden na het ontstaan van een dwarslaesie is er de meeste achteruitgang in spiermassa en bloedcirculatie. Daarom zijn wij bij Reade benieuwd of het mogelijk is om zo vroeg mogelijk in de kliniek ES toe te passen bij mensen met een dwarslaesie. Wij geloven dat dan nog het meeste (bijvoorbeeld de spiermassa en bloedcirculatie) te redden is, wanneer ES zo vroeg mogelijk wordt toegepast (in de revalidatiekliniek). Op basis van eerdere onderzoeken verwachten we dat er minder atrofie is, de bloedcirculatie verbeterd/behouden blijft, de drukverdeling verbeterd/behouden blijft, en het metabolisme verbeterd/behouden blijft.
Daarom zullen we in dit onderzoek dagelijks ES toepassen bij mensen met een dwarslaesie in de revalidatiekliniek.
Het Teslasuit in de kliniek
In dit onderzoek zullen we de ES toepassen met het Teslasuit. Dit is een speciaal elektrostimulatiepak met meerdere elektroden, waardoor meerdere spieren tegelijk gestimuleerd kunnen worden. Daarnaast kan je met het Teslasuit voor iedere spier de stimulatie-intensiteit bepalen. Wanneer bijvoorbeeld de ene zijde meer aangedaan is dan de andere zijde, of de hamstrings meer dan de quadriceps, kunnen we dit aanpassen in de stimulatie-intensiteit zodat de stimulatie zorgt voor een goede contractie.
Met het Teslasuit hebben we een speciaal programma ontwikkeld voor in de revalidatiekliniek. Sinds we de spieren voor een langere periode willen stimuleren, maar ook genoeg rust/herstel, hebben we een stimulatie loop ontwikkeld. De onderbeenspieren en bovenbeenspieren/billen worden afwisselend gestimuleerd met een periode van rust tussendoor.
Plan van aanpak
Aangezien het grootste deel van het onderzoek in de revalidatiekliniek zal worden uitgevoerd, zullen we tijdens het onderzoek alles bespreken met de verpleegkundigen, revalidatieartsen en andere behandelaren van de revalidanten. Dit is niet alleen van belang voor het uitvoeren van het onderzoek. Als in de toekomst ES dagelijks wordt toegepast met het Teslasuit in de kliniek is het van groot belang om de bruikbaarheid van het Teslasuit en het programma in de kliniek te onderzoeken voor zowel verpleegkundigen en behandelaren, onderzoekers en patiënten. Tijdens de voorbereidingen van het onderzoek richten we ons daarom ook op het gemakkelijk maken van het gebruik van het Teslasuit voor alle betrokken groepen (verpleegkundigen, onderzoekers en patiënten) en evalueren we de haalbaarheid.
De studie zal bestaan uit twee fases; fase 1 en fase 2. Tijdens fase 1 zullen we voor minimaal 1 maand nagaan wat de mogelijkheden zijn bij de deelnemers (inpassen in de dagelijkse routine op de kliniek). We zullen langzaam de duur van het dragen van het pak en de duur van de stimulatie-loop opbouwen. Daarnaast zullen we voor iedere deelnemer bepalen wat het beste moment is op de dag om het pak aan te trekken (ochtend, middag, avond) in combinatie met de andere therapieën (fysiotherapie of ergotherapie) in de revalidatiekliniek. Tijdens fase 2 zullen dagelijks ES toepassen voor meerdere weken op basis van de ondervindingen tijdens fase 1.
Hoofddoelstelling
Het hoofddoel van het onderzoek is het dagelijks toepassen van elektrische stimulatie bij mensen met een dwarslaesie in de revalidatiekliniek. Daarom willen we zo vroeg mogelijk in de revalidatiekliniek de haalbaarheid evalueren van het toepassen van dagelijkse elektrische stimulatie met het Teslasuit. Ook gaan we in de toekomst onderzoeken wat de effecten zijn van dagelijkse elektrische stimulatie op de spiermassa, de bloedsomloop en de drukverdeling.
Transcutane ruggenmergstimulatie in combinatie met functionele elektrostimulatie in mensen met een dwarslaesie – TES-SCI
Aanleiding
Door een dwarslaesie is er een verminderde of geen motorische functie en dit heeft een grote invloed op onafhankelijkheid bij dagelijkse activiteiten en de kwaliteit van leven. Functioneel herstel is daarom van groot belang.
Een van de meest veelbelovende nieuwe technologieën voor het bevorderen van neuroplasticiteit is transcutane ruggenmergstimulatie (tSCS). Eerdere studies naar het effect van tSCS op motorisch herstel van de bovenste ledematen, romp en onderste ledematen bij mensen met een dwarslaesie lieten opmerkelijke resultaten zien.
Daarnaast lieten eerdere studies zien dat voor het bereiken van motorische verbeteringen tSCS gecombineerd zou moeten worden met fysiotherapie, d.w.z. gerichte functionele activiteiten tijdens stimulatie. Deze onderzoeken richtten zich op mensen met een dwarslaesie die enige beweging konden uitvoeren. Echter is een groot deel van de mensen met een dwarslaesie niet in staat om enige vrijwillige fysiotherapeutische activiteiten uit te voeren. Daarom willen wij tSCS combineren met functionele elektrostimulatie (FES; elektrostimulatie voor het opwekken/ondersteunen van functionele bewegingen). Het is bewezen dat FES gunstig is voor het vergroten van de range of motion, motorische controle en de spieromvang en -kracht bij mensen met een motorische beperking.
In dit onderzoek willen we onderzoeken of de effectiviteit van tSCS training kan worden verbeterd door dit te combineren met FES.
Plan van aanpak
In dit onderzoek werken we samen met ONWARD (www.onwd.com) en NeuroMove (www.neuromove.nl).
Reade en ONWARD hebben eerder samengewerkt aan een ander project ‘Up-Lift; veiligheid en effectiviteit van ARC-EX therapie bij ruggenmergletsel’. De Up-Lift studie evalueerde de veiligheid en effectiviteit van niet-invasieve tSCS (ARC-therapie) voor herstel van arm- en handfunctie bij mensen met een dwarslaesie in vergelijking met standaardzorg. In dit onderzoek zullen we onze samenwerking met ONWARD vervolgen.
Ook gaan we samenwerken met NeuroMove, een gespecialiseerde fysiotherapiepraktijk voor mensen met een dwarslaesie en andere neurologische aandoeningen.
Hoofddoelstelling
Het hoofddoel van de studie is het onderzoeken van de effecten van tSCS (met FES) op functioneel herstel. We zullen daarbij onderzoeken of de effectiviteit verbetert wanneer tSCS wordt gecombineerd met FES in vergelijking met alleen tSCS.